Czy piwo, to prozdrowotny napój?
Dla mężczyzn jest to maks. 0,5 l piwa, dla kobiety 0,25 l dziennie. Istnieje jednak ryzyko, że małe ilości spożywanego piwa z czasem nie wystarczą i niewinne popijanie może przerodzić się w nałóg. Przyjmuje się, że umiarkowane ilości spożywanego alkoholu, to dla mężczyzny dwa drinki dziennie, czyli 20 g czystego alkoholu, dla kobiety 1 drink, czyli 10 g alkoholu, przy czym minimum dwa dni w tygodniu powinny być całkowicie wolne od alkoholu. Za 1 drinka uważa się kieliszek wódki o zawartości 40% etanolu (25 ml), lampkę wina 13-10% (75-100 ml) lub szklankę piwa 5-4% (200-250 ml). Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) przestrzega, że nieprzekraczalna ilość alkoholu dla mężczyzn to 40 g, a dla kobiet 20 g dziennie.
Dla mężczyzn jest to maks. 0,5 l piwa, dla kobiety 0,25 l dziennie. Istnieje jednak ryzyko, że małe ilości spożywanego piwa z czasem nie wystarczą i niewinne popijanie może przerodzić się w nałóg. Przyjmuje się, że umiarkowane ilości spożywanego alkoholu, to dla mężczyzny dwa drinki dziennie, czyli 20 g czystego alkoholu, dla kobiety 1 drink, czyli 10 g alkoholu, przy czym minimum dwa dni w tygodniu powinny być całkowicie wolne od alkoholu.Za 1 drinka uważa się kieliszek wódki o zawartości 40% etanolu (25 ml), lampkę wina 13-10% (75-100 ml) lub szklankę piwa 5-4% (200-250 ml). Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) przestrzega, że nieprzekraczalna ilość alkoholu dla mężczyzn to 40 g, a dla kobiet 20 g dziennie.
Kaloryczność
Wartość kaloryczna piwa jest podobna do wartości kalorycznej soków (tabela) i zależy przede wszystkim od zawartości ekstraktu i etanolu, przy czym kaloryczność samego ekstraktu jest nieduża, co jest powiązane z małą zawartością i małą kalorycznością węglowodanów oraz białek. Przeważająca część kalorii w piwie pochodzi z alkoholu, gdyż 1 g etanolu to 7 kcal wobec 4 kcal uzyskiwanych z 1 g węglowodanów i 4 kcal z 1 g białka.
Biorąc pod uwagę powyższe wskazania, powinniśmy uwzględniać kaloryczność napojów alkoholowych podczas komponowania diety. Jeżeli spożywaniu alkoholu towarzyszy picie soków, słodkich napojów lub też jedzenie przekąsek typu słone paluszki i orzeszki, następuje dodatkowe zwiększenie podaży kalorii. W efekcie kaloryczność całodziennej diety znacznie przekracza zapotrzebowanie.
W tabeli porównano kaloryczność różnych napojów alkoholowych z napojami owocowymi i warzywnymi. Przy czym 1 porcja napoju alkoholowego odpowiada 1 drinkowi o zawartości 10 g alkoholu.
Niekorzystne działanie piwa (alkoholu) wypijanego w nadmiarze:
- u osób z podwyższonym stężeniem triglicerydów alkohol sprzyja jego dalszemu zwiększeniu
- odwadnia (ból głowy, wzmożone pragnienie)
- nasila utratę wapnia z organizmu
- zmniejsza przyswajalność białka potrzebnego m.in. do odbudowy struktur stawowych
- podnosi ciśnienie krwi
- zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworów, takich jak nowotwory jelita grubego, piersi czy prostaty
- powoduje rozpad włókien mięśniowych i mioglobinurię w następstwie nadużycia alkoholu po dużym wysiłku fizycznym. Barwnik mięśni przechodzi do moczu, który staje się ciemno-czerwony.
- przy tzw. opilstwie piwnym dochodzi do hiponatremii z normowolemią, czyli do dużego niedoboru sodu bez obrzęków, przesięków w tkankach i bez cech odwodnienia
- zawiera dużo puryn – spożywanie piwa w nadmiarze doprowadzi do dny moczanowej
- zakłóca gospodarkę hormonalną (o tym poniżej)
Piwa nie powinny pić kobiety w ciąży, kobiety karmiące, dzieci i młodzież, osoby prowadzące pojazdy mechaniczne, osoby chore na cukrzycę, podagrę, wrzody żołądka, marskość wątroby, ostre zapalenie trzustki, osoby chore na celiakię, na diecie bezglutenowej oraz obciążone skazą moczanową ze względu na obecne w nim związki purynowe, które ulegają w organizmie rozkładowi do kwasu moczowego.
Alkohol wchłania się do krwioobiegu w 20% w żołądku, a w pozostałej części w jelicie cienkim. Większość alkoholu rozkładana jest w wątrobie. Alkohol nie może być gromadzony jako substancja zapasowa, gdyż jest toksyczny. Jego metabolizm ma pierwszeństwo przed białkami i węglowodanami.
Korzystne działanie piwa przy umiarkowanym spożyciu:
- zawiera wiele związków korzystnie oddziaływujących na zdrowie
- jest napojem izotonicznym, tzn. jego ciśnienie osmotyczne jest podobne do ciśnienia osmotycznego krwi, dzięki czemu jego składniki przedostają się bezpośrednio do krwi.
- umiarkowane spożywanie piwa, w przeciwieństwie do jego nadużywania lub całkowitej abstynencji, zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia i cukrzycy typu II
- zalecane w leczeniu schorzeń przewodu moczowego, w stanach przed- i pooperacyjnych pęcherzyka żółciowego, a także w celu zapobiegania tworzenia się kamieni nerkowych
- zwiększa odporność
- wpływa na kreatywność
Związki zawarte w piwie wykazują dużą biodostępność w porównaniu do innych napojów. Piwo jest dobrym źródłem przeciwutleniaczy, błonnika, większości witamin z grupy B (w tym kwasu foliowego), magnezu oraz łatwo przyswajanego krzemu. Krzem poprawia mineralizację i gęstość kości, dzięki czemu spełnia ważną rolę w zapobieganiu osteoporozie.
Piwo jest bogate w potas, natomiast ubogie w sód. Wzajemny stosunek tych minerałów pomaga utrzymać właściwe ciśnienie krwi i w konsekwencji zmniejsza ryzyko wystąpienia nadciśnienia i udaru. Z uwagi na taki skład związków mineralnych, piwo ma działanie moczopędne, znacznie większe od wody.
Najbardziej korzystne dla naszego zdrowia są piwa niepasteryzowane i niefiltrowane, których okres ważności jest nie dłuższy niż 3 tygodnie. Piwo pasteryzowane ma niższą zawartość minerałów i dużo niższą witamin.
Polifenole w piwie
Polifenole mają korzystne działanie antyoksydacyjne (przeciwutleniające), czyli spowalniają proces starzenia się organizmu. Największe znaczenie ma tu kwas ferulowy pochodzący ze słodu oraz pochodne katechiny z chmielu. Związki te oprócz funkcji antyoksydacyjnych mają także działanie przeciwzapalne, przeciwalergiczne, przeciwzakrzepowe, przeciwwirusowe i bakteriobójcze. Przyswajalność związków fenolowych z napojów alkoholowych jest wyższa niż na przykład z soków owocowych. Związki te są bowiem trudno rozpuszczalne w wodzie, ale łatwo w alkoholu. Aktywność antyoksydacyjna jednego kieliszka (150 ml) czerwonego wina jest równoważna aktywności antyoksydacyjnej 0,5 litra ciemnego piwa.
Piwo i fitoestrogeny
Ekstrakt chmielu zawiera fitoestrogeny (polifenole), które wykazują działanie podobne do estrogenów, czyli żeńskich hormonów płciowych. Panowie regularnie pijący złoty trunek mogą przysporzyć sobie kłopotów.
Jeśli zauważyli u siebie problem z potencją, odkładanie tkanki tłuszczowej w okolicy talii, brzucha, cellulit i „męskie piersi” (ginekomastia), to istnieje duże prawdopodobieństwo, że ich gospodarka hormonalna „legła w gruzach”.
Piwo bezalkoholowe
Godne polecenia jest piwo bezalkoholowe, które w dużym stopniu zachowuje swoje właściwości przy jednoczesnym prawie całkowitym wyeliminowaniu etanolu do 0,5%. Podobne ilości występują np. w kefirze, chlebie razowym lub niektórych sokach.
Wybór metody produkcji będzie rzutował na ostateczną zawartość alkoholu. Stosuje się następujące metody:
- ograniczanie fermentacji
- usuwanie normalnie otrzymanego alkoholu poprzez próżniową destylację lub odwrotną osmozę lub wrzenie w celu wyparowania alkoholu.
Piwo bezalkoholowe dla sportowców
Piwo bezalkoholowe zdobywa coraz więcej zwolenników, można polecić je również jako bezpieczny płyn izotoniczny dla sportowców. Naukowcy uważają, że zawarte w piwie antyoksydanty wspomagają odbudowę i wzmacnianie mięśni oraz działają przeciwzapalnie. Jednak ze względu na niski poziom sodu i właściwości moczopędne, piwo nie powinno być spożywane zaraz po treningu, aby nie dopuścić do jeszcze większego niedoboru sodu i odwodnienia. Należy zastosować najpierw inne płyny izotoniczne wyrównujące poziom sodu i wody w organizmie oraz spożyć regeneracyjny posiłek.
Bibliografia
- Bean A. Żywienie w sporcie. Zysk i S-ka Wydawnictwo, 2008, pp 317.
- Ciechanowski K. 2011. Hipo- i hipernatremia — przyczyny i zasady terapii. Program edukacyjny „Zagadnienia współczesnej nefrologii”. Forum Nefrologiczne, tom 4, nr 4, 362–366.
- Kordialik-Bogacka E. 2011. Wartość żywieniowa piwa. Żywność Projektowana. Walczycka M. i in. PTTŻ, 124-134.
- Zajączkowski T. i in. 1992. Mioglobinuria. Urologia Polska 45/2.
- Grzymisławski M. i Gawęcki J.: Żywienie człowieka zdrowego i chorego Cz. 2. Warszawa PWN , 2011, pp. 470.
- https://rozmowy.forumzdrowia.pl/tag/zawartosc-alkoholu-w-drinkach/
- https://www.poradnikzdrowie.pl/zywienie/co-jesz/piwo-pite-z-umiarem-wplywa-na-kreatywnosc_39159.html
- https://www.poradnikzdrowie.pl/zywienie/co-jesz/piwo-wartosci-odzywcze-i-walory-lecznicze-w-jakie-witaminy-i-mineraly-jest-bogate-piwo_41656.html